کتابخانه الکترونیکی امید ایران

توضیحات کتاب:

هفت اورنگ یکی از آثار منظوم جامی است که از هفت بخش تشکیل شده‌است و در این زمان برای دانلود درکتابخانه امید ایران قرار می گیرد:
مثنوی سلسلهالذهب در مسایل دینی و اخلاقی همراه با قصص گوناگون که به نام سلطان حسین بایقرا سروده شده‌است.
سلامان و ابسال که داستانی است عاشقانه و عرفانی از منابع یونانی و پیش از جامی، سیناپور و دیگران آن را تصنیف کرده‌اند.
تحفهالاحرار مثنوی عرفانی و دینی است به نام خواجه ناصرالدین نقشبندی.
سبحهالابرار نیز در تصوف و مسایل اخلاقی همراه با تمثیلات بسیار است.
یوسف و زلیخا که بهترین مثنوی‌های جامی و به نام سلطان حسین است.
لیلی و مجنون که روایتی از داستان لیلی و مجنون است.
خردنامه اسکندری در حکمت و مسایل فلسفی.

هر هفت منظومهٔ یادشده، در قالب مثنوی سروده شده‌اند، قالبی مناسب روایت داستان‌های حماسی، تاریخی، عاشقانه و اندرزگونه. سه منظومه از این میان، عاشقانه‌های تمثیلی است، مشتمل بر یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و سلامان و آبسال. مثنوی‌های سلسلهالذهب، سبحهالابرار و تحفهالاحرار راوی داستان‌هایی آموزنده‌اند، و اسکندرنامه یا خردنامهٔ اسکندری منظومه‌ای‌ست حماسی و آموزنده.تاریخ سرایش اثر به یقین مشخص نیست (۸۷۳ ه. ق. روایت شده)، همچنین روشن نیست که این منظومه به دستور سلطان حسین بایقرا سروده شده‌باشد. آنچه روشن‌است، این که جامی در شیوهٔ سرایش این اثر، از شعرای پیشین و به طور مشخص از نظامی گنجوی تاثیر پذیرفته‌است.مضمون هفت اورنگ از اندیشه‌های صوفیه، علی‌الخصوص فرقهٔ نقشبندیه متاثر است، که جامی در جوانی پیرو آن بود. چه اینکه در ۸۶۱ هجری قمری، مرشد نقشبندیه در هرات بود. زبان جامی در این اثر، چون دیگر ادیبان صوفی‌مسلک، سرشار از استعاره و نماد عارفانه‌است. با این فرض که انتقال و درک مفاهیم عرفانی، فلسفی و اخلاقی به مخاطب ساده نیست، حکایت‌ها در قالبی تمثیلی، و از زبان شخصیت‌های انسانی و حیوانی روایت شده‌است.به نظر می‌رسد همزمانی سرودن هفت اورنگ، با عصر طلایی تیموریان، و حضور نگارگرانی بنام، چون کمال‌الدین بهزاد در دربار سلطان حسین بایقرا، موجب شده تا جامی به اهمیت نقاشی در درک پیام‌های هفت اورنگ پی ببرد. هفت اورنگ در زمان حیات جامی تصویرگری شده، به گواه وجود نگاره‌هایی از داستان یوسف و زلیخا، مشابه نگاره‌هایی که برای بوستان سعدی توسط بهزاد نقاشی شده‌اند.محبوبیت و شهرت جامی پس از درگذشت اش به سال ۸۹۸ ه. ق. رو به کاهش گذاشت، صفویان که در ۹۰۷ ه. ق. به قدرت رسیدند، تاب تحمل فرقهٔ نقشبندیه را نداشتند، تا آنجا که شاه اسماعیل اول (۹۰۷ تا ۹۳۱ ه. ق.)، به سبب انزجار از جامی، قصد داشت مقبره‌اش را در هرات تخریب کند.علی رغم این محدودیت‌ها، مصور سازی هفت اورنگ در سراسر دورهٔ صفویه ادامه یافت. از دوران مذکور، دست کم دویست جلد مشتمل بر هر هفت منظومه، منتخب‌ها و منظومه‌های مصور جداگانه در دست است.نمونهٔ کم نظیر و زیبایی از این دوره، تحت عنوان هفت اورنگ ابراهیم میرزا، هم‌اینک در نگارخانه هنر فریر نگهداری می‌شود.